English version below
RODZAJE SZLIFÓW OSTRZY W NOŻACH TERENOWYCH
Noże terenowe są nieodłącznym narzędziem dla osób, które zajmują się outdoorowymi
aktywnościami. Odpowiednio dobrane ostrze może znacząco wpłynąć nie tylko na funkcjonalność i
wszechstronność noża ale i nasz komfort podczas jego użytkowania. Jednym z kluczowych czynników
jest rodzaj szlifu i kształt głowni. Dlatego w tym artykule omówimy różne rodzaje szlifów i kształtów
klingi oraz ich praktyczne zastosowanie.
Szlif prosty: Charakteryzuje się prostą powierzchnią tnącą, która biegnie od połowy płazów aż do
krawędzi tnącej. Ten rodzaj szlifu jest stosowany w wielu nożach terenowych ze względu na swoją
prostotę i łatwość ostrzenia, a tym samym możliwość prostego utrzymania kondycji ostrza. Ostrza o
szlifie prostym, jako stosunkowo mocne, mają wielorakie zastosowanie np.: podważanie, skrobanie
czy też batonowanie drewna.
Szlif pełny: Jest podobny do szlifu prostego, ale przechodzi przez całą szerokość głowni od grzbietu po
samą krawędź tnącą. Ten rodzaj szlifu zapewnia doskonałą równowagę między wytrzymałością a
skutecznością. Ostrza o szlifie pełnym są popularne w nożach taktycznych i survivalowych, ponieważ
umożliwiają bardziej precyzyjne cięcie i doskonale sprawdzają się przy rozmaitych zadaniach.
Szlif skandynawski: Szlif skandynawski, znany również jako szlif scandi, jest charakterystycznym
rodzajem szlifu, stosowanym w nożach pochodzących z regionu Skandynawii. Ten rodzaj szlifu ma
pewne unikalne cechy, które wpływają na wydajność i funkcjonalność noża. Nie posiada tradycyjnej,
oddzielnej krawędzi tnącej, która jest obecna w innych rodzajach szlifów, takich jak szlif wklęsły czy
wypukły. Brak wtórnej krawędzi sprawia, że ostrze noża jest bardzo cienkie i delikatne lecz zapewnia
niezwykłą ostrość noża. Umożliwia precyzyjne i czyste cięcie, szczególnie przy wykonywaniu
skomplikowanych zadań, takich jak rzeźbienie czy przycinanie delikatnych przedmiotów.
Jest stosunkowo łatwy do ponownego ostrzenia ze względu na brak wtórnej krawędzi tnącej i
symetryczny profil, dlatego też konserwacja i odnawianie ostrości noża są mniej skomplikowane.
Wystarczy wykorzystać odpowiednie narzędzia do ostrzenia, na przykład kamienie do ostrzenia, aby
przywrócić nóż do optymalnego stanu. Noże ze szlifem skandynawskim są szczególnie cenione przez
miłośników bushcraftu i survivalu.
Szlif wklęsły: W tym rodzaju szlifu powierzchnia tnąca tworzy wklęsłą krzywiznę. Szlif oferuje
doskonałą skuteczność tnącą, ale może być mniej wytrzymały niż inne rodzaje szlifów. Noże z tym
szlifem są idealne do precyzyjnego krojenia i wykonywania delikatniejszych zadań.
Szlif Tanto: Jest popularnym stylem szlifu, stosowanym w nożach taktycznych, którego nazwa
pochodzi od tradycyjnych japońskich mieczy. Ten rodzaj szlifu charakteryzuje się prostą krawędzią
tnącą i trójkątnym sztychem. Ma również wzmocniony grzbiet, co sprawia, że ostrze jest bardziej wytrzymałe i odporniejsze na złamanie. Specyfika szlifu Tanto polega na zwiększonej wytrzymałości
czubka ostrza w porównaniu do innych rodzajów szlifów. Wycięcie w poprzek grzbietu noża nadaje
mu solidności i sprawia, że jest idealny do wykonywania precyzyjnych pchnięć. Noże ze szlifem Tanto
są również popularne jako noże EDC ze względu na ich wszechstronność i trwałość. Mogą być
używane do codziennych zadań, takich jak otwieranie paczek, wykonywanie precyzyjnych cięć czy
obróbka żywności. Warto również zaznaczyć, że ostrze Tanto może być jedno lub dwustronne.
Jednostronne ostrza Tanto są bardziej tradycyjne i przypominają japońskie miecze, podczas gdy
dwustronne ostrza zapewniają większą wszechstronność i łatwość użytkowania.
Zbrocze: Zbrocze to podłużne nacięcie wgłębienia (strudziny) na jednej lub obu stronach ostrza noża.
Rowek zazwyczaj znajduje się na głowni noża i biegnie przez całe lub kilka pierwszych centymetrów
ostrza. Powszechnie uważa się, że posiada dwa główne zastosowania. Jednym z jego celów jest
zmniejszenie wagi całkowitej noża czyli spadek jego masy. Noże stają się lżejsze i bardziej
zrównoważone poprzez usunięcie materiału z głowni. Ta cecha może być szczególnie pożądana w
przypadku noży o większych rozmiarach, które mają być wykorzystywane w dłuższych i bardziej
wymagających sytuacjach. Istnieje pogląd, zgodnie z którym zbrocze może umożliwić wypływ krwi,
tkanki lub płynów zranionego zwierzęcia, co teoretycznie ułatwia penetrację. Jednak ta teoria jest
obecnie kontrowersyjna, a nie ma jednoznacznych dowodów na poparcie jej skuteczności w praktyce.
Warto zauważyć, że strudzina nie jest obowiązkowym elementem noża. Wiele z nich, taktycznych jak
i bushcraftowych, nie posiada tego elementu. Jej obecność lub brak nie wpływa na ogólną
funkcjonalność ani użyteczność noża. Decyzja o zastosowaniu rowka (strudziny) zależy od preferencji
lub estetyki projektu.
Szlif wypukły: W odróżnieniu od innych rodzajów szlifów, które mają płaską lub wklęsłą powierzchnię
tnącą, szlif wypukły ma zaokrągloną krawędź tnącą, która stopniowo przechodzi w boki ostrza.
Ta wypukłość powierzchni sprawia, że ostrze jest bardziej odporne na uszkodzenia i łatwiejsze do
utrzymania w dobrej kondycji. Szlif wypukły może być szczególnie przydatny przy pracach
wymagających wytrzymałości i odporności. Utrzymanie ostrości noża o szlifie wypukłym może
wymagać pewnej wprawy w ostrzeniu. Ze względu na wypukły kształt powierzchni tnącej, konieczne
jest odpowiednie wykonanie procesu ostrzenia, aby zachować pierwotną geometrię ostrza.
Fałszywka w nożu odnosi się do dodatkowej, nieostrzonej krawędzi znajdującej się na grzbiecie
ostrza, najczęściej w pobliżu spiczastego końca noża. Fałszywka może mieć różne formy – odrobinę
zaostrzoną krawędź lub zupełnie wyraźnie zaznaczony, ostrokątny skos. Często stanowi stylowy
element dekoracyjny, podnoszący aspekty wizualne i estetyczne, może nadawać nożowi bardziej
agresywny lub elegancki wygląd, w zależności od stylu i projektu. Może wpływać ponadto na
równowagę i wyważenie noża. W niektórych nożach, fałszywka ma praktyczne zastosowanie jako
element penetracyjny. Ostre i zaostrzone fałszywki mogą być używane do precyzyjnych zadań takich
jak wbijanie w materiały, rozcinanie czy przekłuwanie. Warto jednak zaznaczyć, że nie wszystkie noże
posiadają fałszywkę. Jej obecność lub brak zależy od projektu i zamierzonego zastosowania noża.
Fałszywka może być popularna w nożach taktycznych, survivalowych i bojowych, gdzie jej
funkcjonalność i estetyka mają szczególne znaczenie. Fałszywka nie powinna być mylona z ostrzem,
które posiada dwustronną krawędź tnącą, gdyż nie jest ostrzona i nie służy do wykonywania cięć.
Ostre ząbki na krawędzi tnącej noża są często stosowane celem zwiększenia skuteczności cięcia.
Mogą mieć różne formy, mieć kształt trójkąta, faliste krawędzie lub kształt łuku. Są skuteczne w
cięciu materiałów włóknistych, takich jak liny, sznury czy materiały tekstylne. Dzięki ząbkom noże są
w stanie przechodzić przez te materiały z większą łatwością, zapewniając lepsze chwycenie się
materiału, co ułatwia precyzyjne cięcie i większą kontrolę nad narzędziem. Mogą być przydatne do
cięcia gałęzi drzew czy innych naturalnych materiałów w terenie. Ułatwiają również konstrukcję
prowizorycznych schronień. W dziedzinie ratownictwa, noże z ostrymi ząbkami są często używane do
cięcia materiałów takich jak pasy bezpieczeństwa. Przy wyborze noża z ostrymi ząbkami, należy
uwzględnić zamierzone zastosowanie i dostosować narzędzie do konkretnych potrzeb. Dla niektórych
zadań gładka krawędź tnąca może być bardziej odpowiednia.
Wybór odpowiedniego rodzaju szlifu i kształtu ostrza w nożu terenowym zależy od indywidualnych
preferencji i zamierzonego zastosowania. Niezwykle ważnym jest, aby zrozumieć specyfikę różnych
rodzajów szlifów i dopasować je do konkretnych potrzeb, gdyż odpowiedni dobór niewątpliwie
wpływa na wszechstronność, trwałość i skuteczność narzędzia.
TYPES OF GRINDS IN UTILITY KNIVES
Utility knives are essential tools for individuals engaged in outdoor activities. The proper choice of blade can significantly impact not only the functionality and versatility of the knife but also our comfort while using it. One of the key factors is the type of grind and blade shape. In this article, we will discuss various types of grinds and blade shapes and their practical applications.
Flat grind: Characterized by a straight cutting surface that runs from the midpoint of the blade to the cutting edge. This type of grind is commonly used in many utility knives due to its simplicity and ease of sharpening, allowing for easy blade maintenance. Blades with a flat grind, being relatively strong, have multiple applications such as prying, scraping, or batoning wood.
Full flat grind: Similar to the flat grind, but it extends across the entire width of the blade from the spine to the cutting edge. This type of grind provides an excellent balance between strength and effectiveness. Blades with a full flat grind are popular in tactical and survival knives as they allow for more precise cutting and perform well in various tasks.
Scandinavian grind: The Scandinavian grind, also known as the Scandi grind, is a distinctive type of grind used in knives originating from the Scandinavian region. This grind has unique characteristics that affect the knife’s performance and functionality. It lacks the traditional secondary cutting edge found in other types of grinds like concave or convex grinds. The absence of a secondary edge makes the knife blade very thin and delicate but provides exceptional sharpness. It enables precise and clean cutting, especially when performing intricate tasks such as carving or trimming delicate objects. It is relatively easy to resharpen due to the lack of a secondary cutting edge and its symmetrical profile, making maintenance and blade restoration less complicated. Simply using appropriate sharpening tools like sharpening stones can restore the knife to its optimal state. Knives with a Scandinavian grind are particularly valued by bushcraft and survival enthusiasts.
Hollow grind: In this type of grind, the cutting surface forms a concave curve. The hollow grind offers excellent cutting efficiency but may be less durable than other types of grinds. Knives with this grind are ideal for precise cutting and performing delicate tasks.
Tanto grind: It is a popular grind style used in tactical knives, named after traditional Japanese swords. This type of grind features a straight cutting edge and a triangular point. It also has a reinforced spine, making the blade more robust and resistant to breakage. The unique characteristic of the Tanto grind is its increased tip strength compared to other grind types. The notch across the spine of the knife adds solidity and makes it ideal for precise stabbing. Tanto grind knives are also popular as everyday carry (EDC) knives due to their versatility and durability. They can be used for everyday tasks such as opening packages, making precise cuts, or food preparation. It’s worth noting that the Tanto blade can be single or double-edged. Single-edged Tanto blades are more traditional and resemble Japanese swords, while double-edged blades offer more versatility and ease of use.
Fuller: A fuller is a longitudinal groove or indentation on one or both sides of the knife blade. The groove is usually located on the blade’s surface and runs through the entire length or several centimeters of the blade. It is commonly believed to have two main purposes. One of its goals is to reduce the overall weight of the knife, resulting in a lighter and more balanced tool by removing material from the blade. This feature may be particularly desirable for larger knives intended for longer and more demanding situations. There is a notion that the fuller can allow the flow of blood, tissue, or fluids from a wounded animal, theoretically facilitating penetration. However, this theory is currently controversial, and there is no clear evidence to support its effectiveness in practice. It is worth noting that the fuller is not a mandatory element of a knife. Many tactical and bushcraft knives do not have this feature. Its presence or absence does not affect the overall functionality or usefulness of the knife. The decision to include a fuller depends on personal preference or design aesthetics.
Convex grind: Unlike other types of grinds with flat or concave cutting surfaces, the convex grind has a rounded cutting edge that gradually transitions into the sides of the blade. The convex surface curvature makes the blade more resistant to damage and easier to maintain in good condition. The convex grind can be particularly useful for tasks that require strength and durability. Maintaining the sharpness of a convex grind may require some skill in sharpening. Due to the convex shape of the cutting surface, the sharpening process needs to be properly executed to preserve the original blade geometry.
False edge: The false edge refers to an additional, unsharpened edge located on the spine of the blade, often near the pointed tip. The false edge can have different forms, ranging from a slightly sharpened edge to a clearly defined acute angle. It often serves as a stylish decorative element, enhancing visual and aesthetic aspects, giving the knife a more aggressive or elegant look depending on the style and design. It can also affect the balance and weighting of the knife. In some knives, the false edge has a practical application as a penetration element. Sharp and pointed false edges can be used for precise tasks such as penetrating materials or cutting. However, it’s important to note that not all knives have a false edge. Its presence or absence depends on the knife’s design and intended use. The false edge should not be confused with the primary cutting edge, as it is not sharpened and is not used for cutting purposes.
Serrations: Serrations refer to the small, sharp teeth along the cutting edge of a knife. They can have various forms, such as triangular shape, wavy edges, or curved patterns. Serrations are effective for cutting fibrous materials like ropes, cords, or textiles. The teeth enable the knife to pass through these materials more easily, providing better grip and control for precise cutting. They can be useful for cutting tree branches or other natural materials in the field and facilitate the construction of makeshift shelters. In the field of rescue operations, knives with serrated edges are often used to cut materials like seat belts. When choosing a knife with serrations, the intended application should be considered to ensure the tool aligns with specific needs. For some tasks, a plain cutting edge may be more suitable.
Choosing the appropriate grind and blade shape in a utility knife depends on individual preferences and intended use. It is crucial to understand the characteristics of different grinds and match them to specific needs, as the right selection undoubtedly affects the versatility, durability, and effectiveness of the tool.
